Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΠΛΕΥΡΑ

 Μεγάλος δάσκαλος η θάλασσα!

Σε μπάζει, απο άπραγο ακόμη παιδί, μέσα σε δύο μεγάλα μυστικά της ζωής:

Την τρικυμία και τη γαλήνη 

(Ζήσιμος Λορεντζατος-Μελέτες Α)

-Μιλάω  απ'την ασφάλεια του σπιτιού μου τώρα. Θα επρεπε ίσως να διηγουμαι ιστορίες  απ'τα καραβια,μιας και εξασκω το επαγγελμα του ναυτικου σε ποντοπορα πλοια αρκετα χρόνια.

Το δράμα του ναυτικού ωστόσο  δεν ειναι το απροσιτο στην κατανοηση της βιουμενης αποξενωσης και  της μοναξιας εν πλω για καποιον που δεν εχει ζησει στο πλοιο,αλλα η ανεπαρκεια   των εκφραστικων μεσων του, για να τις περιγραψει.

Ευκολοτερο είναι να αφεθει κανεις σε γεγονοτα που αγγιζουν την μυθοπλασια για ταξιδια σε εξωτικά μερη,μια διαρκή κίνηση στην ηρωικη καρτερια του ωκεανου μεχρι την αφιξη στην θαλπωρή καποιου λιμανιού, στα σοκακια του οποίου, μεσ'το σκοταδι και την ζωη της νυχτας ,ο ναυτικος πλανευεται ή ξεδινει σε καποια εφημερη αγκαλιά.

-Η ζωή στη θάλασσα εχει αλλαξει ριζικά τα τελευταία χρόνια. Ορόσημο της νεας αυτης εποχής ηταν η υιοθέτηση του ISM,του συστηματος ασφαλούς διαχείρισης πλοιου-διαχειριστριας εταιρείας ,και σε συνδυασμο με τον εκσυγχρονισμό και την εντατικοποίηση των θαλασσίων μεταφορών και εγκαταστάσεων στη στερια ,η εργασία προσανατολίστηκε σε τάσεις "ρομποτοποίησης" των πληρωμάτων.

Ητοι,μεγαλος φόρτος εργασίας,ταξινομηση-καταγραφή-προετοιμασία σε κάθε  στάδιο και τομέα της εργασίας. Ελαχιστοποιηση παραμονης στα λιμανια ,αύξηση ελέγχων και επιθεωρήσεων  απο κρατικούς και ιδιωτικούς φορείς.

Το λιμανι πλέον δεν προσφέρει την ανάσα  που θα πάρει ο άνθρωπος της θάλασσας  απ'την συνεχη ταλάντευση των κυμάτων, αλλα το απευκταίο στάδιο του ταξιδιού,ο επιβαρυμένος με αναγκαίες εργασίες τόπος και χρόνος.

Η προετοιμασία για το λιμάνι ξεκινάει πολλές μέρες πριν την αφιξη,και αφότου περατωθεί η φορτωεκφόρτωση,με το "full away"επέρχεται μια παροδική ανακούφιση,μεχρι να "πάρουν φωτιά"τα email ,οι απαιτήσεις και οι αναγκαίες ενέργειες για ασφαλή πλου.

Παρόλα αυτά,η ροή των εξελίξεων, βελτίωσε ραγδαία την κατάσταση των πλοίων καθώς τα αυξανόμενα μέτρα και τα πιο αυστηρά κριτήρια ,επέφεραν την απόσυρση των παλαιών,ακατάλληλων και επικίνδυνων για το περιβάλλον και την ασφαλεια ,πλοίων, και ταυτόχρονα επέβαλαν την ναυπήγηση σύγχρονων σκαριών που υπόκεινται σε επιθεωρήσεις αξιοπιστίας σε τακτά χρονικά διαστήματα. Επίσης, η ζωή και η επικοινωνια άλλαξαν προς το καλύτερο.

Όλα τα παραπανω συνθέτουν την μια πλευρά του πλαισίου αυτού που ονομαζουμε ζωή στη θάλασσα,και εργασία στα ποντοπόρα πλοία.

Αλλα αυτό  που θα πρέπει να  μας απασχολεί ειναι κυρίως η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΠΛΕΥΡΑ στα πλοία.

Το θέμα θα μπορούσε να έχει πολλές προεκτάσεις:κοινωνικές,φιλοσοφικές ψυχολογικές,ακόμη και σε οτι αφορά στοιχεία της βιολογικής ύπαρξης.

Προς αυτή την κατεύθυνση ασχολούμαστε με την ημερολογιακή καταγραφή της πολυπλοκοτητας των συναισθηματων των ναυτικών.Μια "εκ βαθεων",και "εκ των εσω" διείσδυση στη εν πλω βίωση ,που εκτείνεται στην απεραντοσύνη τ'ουρανού και που την περικλείει η  απροσπέλαστη όψη του ορίζοντα. Αυτή η βίωση περιλαμβάνει τη σύνδεση με τους οικειους,την στερημένη κοινωνική συνύπαρξη,την εκρίζωση ,την απώλεια,την πικρή αίσθηση του εφήμερου,την ιδιόμορφη και αταξινόμητη μετανάστευση ως τροπου ζωης του ναυτικού.

Ο ναυτικος οταν ξεμπαρκάρει έχει την αίσθηση πως δεν έχει πραγματικά ζήσει τον καιρό που ήταν στο πλοίο.

Γιατι  βιώνει δραματικά,κάτι που μπορεί να λεχθεί ως "βυθισμένα γεγονοτα".

Η  ζωή του ωριμάζει σε τέτοιο βαθμό που ίσως αργότερα γευτεί τον καρπό μιας αξεχώριστης όψης του κόσμου.

Μενει να εκφράσουμε αυτή τη δραματική ζωή και το μεγαλείο του σύγχρονου ναυτικού.